تصاویر| تقسیم لاشه جنگلهای شمال ایران؛ چرا جلوی مافیا و دلال تخریب جنگل گرفته نمیشود؟
قاچاقچی‌های چوب آنقدر خیالشان راحت است که درختان کنار جاده را قطع می‌کنند و جاده جنگلی مسدود میشود؛ چوب راش با قطر ۷۰ سانتیمتری را وسط جاده جنگلی منتهی به معدن زغال سنگ که در بالاترین نقطه قلب جنگلهای شمال، قرار دارد، رها می‌کنند و جلوی عبور ماشین‌های سنگین حمل زغال سنگ را می‌گیرند و در مواردی حتی با وقاحت از رانندگان حمل مواد معدنی می‌خواهند که کمکشان کنند تا چوب‌ها را سریع‌تر از وسط جاده جمع کنند.
حسین با چشمان گریان از خالی شدن جنگلها می‌گوید: نمی‌دانم چگونه جلوی چشم ماموران منابع طبیعی وارد جنگلهای بکر مازندران می‌شوند و با وجود ثبت دوربین‌های منابع طبیعی و گزارش جنگلبانان، بدون هیچ واهمه‌ای بار سه تنی چوب راش و توسکا را به نیسان می‌بندند و جنگل را به مقصد چوب‌بری‌های رها از نظارت ضعیف ترک می‌کنند؛ چوب راش را با قیمت ناچیز کیلویی حداقل ۲۵۰۰ تومان و توسکا یا قیمت کیلویی ۲۲۰۰ تومان را به مزایده می‌گذارند و هر چوب بری که قیمت بالاتری پیشنهاد دهد، برنده این مزایده خواهد بود.
چینی‌ها یک ضرب المثل دارند که می‌گوید "اگر چه در کنار جنگل زندگی می‌کنی، ولی قدر چوب را بدان. "، اما برخی حاشیه نشینان جنگلهای شمال نه تنها در برابر جنگل که آب و هوای پاک و حیاتشان مدیون جنگل است را قدر نمی‌دانند بلکه با بی رحمی هر چه بیشتر با وجود جنگلبانان و ماموران منابع طبیعی، درختان را شکار می‌کنند؛ دقیقا در همین هفته‌ای که گذشت، درخت ۱۳۰ ساله با قطر ۸۰ سانتیمتری را در میانه جاده جنگلی رها کردند و تازه با پُررویی هر چه بیشتر از رانندگان معدن کمک خواسته اند تا برای جابه جایی چوب‌های قاچاق به کمکشان بیاید.
وقتی مامور منابع طبیعی این موضوع را به سرجنگلبانی اطلاع می‌دهد در جواب به او گفته است" این اتفاق در محدوده تحت حفاظت او صورت نگرفته بنابراین نمی‌تواند کاری انجام دهد.
به گفته "حسین" مامور منابع طبیعی که در محدوده سری ۶، ۷ و ۱۱ (سطح بیش از ۵۰۰ هکتار از جنگلهای هیرکانی در محدوده چمستان) فعالیت دارد، جنگلهای مازندران رها شده اند که شاهد آن به عنوان مثال فعالیت آزادانه ۱۰ قاچاقچی چوب تنها در سطح ۲۰۰ هکتار از جنگلهای منطقه آمل در استان مازندران است.
حاشیه‌نشینان بیکار جنگل دست در دست چوب بر‌های متخلف داده و شبانه‌روز حداقل از یک منطقه ۵۰۰ هکتاری در غرب جاده هراز (رودخانه هراز تا جوربند) ۲۰ تا ۲۵ تن چوب صنعتی قاچاق از جنگل خارج می‌کنند، به عبارت دیگر اگر قاچاقچی با یک اره موتوری ماهر روزانه ۱۰ ساعت کار کند در طول یک هفته ۴۰۰ درخت قطع و آماده حمل میشود.
اگرچه گزارش " جنگلهای شمال از نقشه ایران پاک میشود؟ " که در اردیبهشت ماه منتشر شد سبب شد که ایست بازرسی با همکاری مشترک یگان حفاظت منابع طبیعی، سپاه و نیروی انتظامی بین مرز شهرستان آمل و نور در کنار رودخانه آلاشت رود ایجاد شود و تا حدود زیادی ترس در دل قاچاقچیان بیندازند، اما اثرگذاری فعالیت این پست بازرسی به یک ماه هم نکشید.
حفاظت ۲۴ ساعته به اعتبار نیاز داشت و با پرداخت نشدن حقوق به ماموران، تعداد نیروی انسانی آن به یک مامور منابع طبیعی کاهش یافت و از آنجا که ماموران منابع طبیعی ضابط قضایی محسوب نمی‌شوند، ادامه فعالیت این پست بازرسی اثرگذاری خود را از دست داده است.
به گفته مامور منابع طبیعی، گستاخی قاچاقچیان چوب به حدی رسیده که نیسان بازداشت شده با بار پر از کاتین (چوب آلات جنگلی) را در حوزه ... شبانه بیرون می‌آورند و درست است عوامل دوباره دستگیر می‌شوند، اما کاتین آن‌ها تبدیل به هیزم خشک میشود و با جریمه خیلی ناچیز آزاد می‌شوند و بدترآنکه بیش از قبل شروع به کار قاچاق چوب می‌کنند.
قاچاقچیان جنگل گستاخ‌تر شده اند
حالا قاچاقچی یاد شده در گزارش " جنگلهای شمال از نقشه ایران پاک میشود؟ " تازه گستاخ‌تر هم شده و با وجود بازداشت شدن چند روزه اش به خاطر تلاش برای آزادسازی غیرمجاز نیسان اش در محوطه ایست و بازرسی، دوباره به جنگل برگشته است.
به گفته مامور منابع طبیعی فعال در منطقه جنگلی چمستان، برخی جنگلبانان با وجود دریافت حقوق ۱۰ میلیون تومانی با قاچاقچیان چوب همکاری می‌کنند، به این ترتیب که یا تعداد چوب‌های قاچاق کشف شده کمتری در پرونده شان برای اعلام به دادگستری درج می‌کنند و یا آن را نادیده می‌گیرند.
حسین معتقد است روند حفاظت و حراست از جنگلهای شمال پس از آغاز اجرای طرح تنفس جنگل دچار مشکلات متعددی شده است چرا که هم تعداد نیرو‌های منابع طبیعی برای حفاظت کم است و هم واگذاری حفاظت به شرکت چوب و کاغذ در استان مازندران با، اما و اگر‌های زیاد همراه شده است.
جنگلهای شمال همچون لاشه حیوانات، در حال تکه تکه شدن است
پس از توقف بهره برداری از جنگلهای شمال و بیکار شدن کارکنان شرکت ... به عنوان بهره برداران سابق، دولت تصمیم گرفت حفاظت از جنگلها را به علت کمبود شدید نیروی منابع طبیعی به این شرکت واگذار کند و از سوی دیگر حقوق‌شان را هم از طریق پرداخت اعتبار به ادارات منابع طبیعی پرداخت کند، اما به دلیل پرداخت نامنظم و چند ماه یکبار، این شرکت و نیروهایش به درستی حفاظت از جنگلها را انجام نمی‌دهند.
نه تنها این عامل بلکه بازدارنده نبودن قوانین و وضع نشدن جریمه‌های سنگین از سوی نظام قضایی و نیز واردات گران چوب به دلیل عوارض سنگین واردات و نیز افزایش قیمت ارز، دست به دست هم داده تا قاچاق چوب‌های جنگلی توسط بومیان ساکن اطراف جنگل به صرفه باشد.
گویی جنگل رها شده و همچون لاشه حیوان توسط لاشخور‌ها در حال تکه تکه شدن است. دیگر نه تنها جنگل بلکه حیات وحش آن هم در امان نیست.
به گفته مامور منابع طبیعی محدوده جنگلهای نور در استان مازندران از ۱۵ شهریور تا ۱۵ مهرماه همزمان با فصل زادآوری آهوان، قاچاقچیان حیوانات هم به قاچاقچیان چوب اضافه می‌شوند.
او تنها در این دور زمانی شاهد بوده که ۱۰ خودروی حامل گوشت آهو‌ها از این منطقه جنگلی خارج شده اند و در این زمان نیرویی از محیط زیست استان برای سرکشی نیامده است؛ این قاچاقچیان بی رحم صدای آهوی ماده را تقلید می‌کنند تا آهو‌های نر را در فصل جفت گیری به سمت خود بکشانند و بعد آن را شکار می‌کنند و گوشت آن را با قیمت گزاف به خریداران می‌فروشند.
یکی از مخاطبان خواسته سفت و سخت با مقطوع النسل کنندگان جنگلهای شما برخورد شود و اضافه کرده، مجازات اعدام برای متخلفین تجاوز به این یک ذره قسمت سبز کشور باید اجرا شود و و یا مخاطب دیگری گفته تا کی می‌توان فقط افسوس خورد؟
یا شهروند دیگری که خود شاهد قاچاق چوب در منطقه جنگلی تالش در استان گیلان بوده گفته، متاسفانه از بین بردن جنگلها و قاچاق چوب در ایام کرونایی به وضوح در شمال دیده میشود.
لزوم درنظر گرفته شدن مجازات حبس ابد برای تخریب کنندگان جنگلهای شمال
دیگر مخاطب هم خواسته که مجازات حبس ابد برای تخریب کنندگان جنگلهای شمال در نظر گرفته شود و این سوال را طرح کرده که چگونه است وقتی یک شکارچی دو خرگوش شکار می‌کند آن را پیدا می‌کنند و آیا انتظار دارند مردم عادی در این بحران‌های کرونایی و گرانی به دفاع و جلوگیری از تخریب جنگلها بپردازند؟ اگر محیط زیست و اداره جنگلها و مراتع رسیدگی نکنند آیا مردم عادی باید این کار را انجام دهند؟! "
چرا جلوی مافیا و دلال تخریب جنگل گرفته نمیشود
مخاطبی دیگر این سوال را مطرح کرده که چرا جلوی مافیا و دلال که با تخریب جنگل در اصل دارند به ایران لطمه میزنند گرفته نمیشود؟!
یک شهروند معتقد است، " دست قاچاقچیان چوب با جنگلبانی توی یک کاسه است و درآمد را بین خودشان تقسیم می‌کنند. "
یک مخاطب احساسش را نسبت به قاچاقچیان چوب اینگونه بیان کرده که " چگونه یک انسان دلش می‌آید موجود به این زیبایی که سراسر فایده است را نابود کند؛ چقدر باید سنگ دل باشند و این انسان‌های بی وجدان باید به اشد مجازات برسند چرا که ما مسئولیم. "
طبیعت ایران توسط بساز بفروش‌ها و قاچاقچیان خاک و چوب در حال از بین رفتن است
یک شهروند از وضعیت قاچاق چوب شکایت دارد و می‌گوید" کل طبیعت ایران را بساز بفروش ها، قاچاقچیان خاک و چوب و... از بین می‌برند! شمال ایران با ویلاسازی‌های انبوه و بدون نظارت و قاچاق چوب و ماهیگیری غیر مجاز نابود شده است. اینها سرمایه ملی هستند، با همین طبیعت و توریسم میشود ۳-۴ برابر پول نفت درآمدزایی کرد، شغل ایجاد کرد. حداقل از این منابع حمایت شود، حتی با زور توسط نیروی انتظامی و محیط بان چرا که اگر طبیعت ایران از بین برود دیگه هیچ برای آن باقی نمی‌ماند.
مخاطب دیگری هم از وضعیت موجود جنگل خواری تاسف خورده است.
شهروندی که احتمالا گیلانی است و در این استان زندگی می‌کند از شرایط قاچاق چوب در آن استان نیز گلایه‌مند است و از شواهدش در ارتباط با قاچاق چوب می‌گوید. او هر زمان در استان گیلان از خانه بیرون می‌رود ۴ تا ۵ تا کامیون می‌بیند که در حال بردن چوب‌ها هستند. او تعجب می‌کند از اینکه مگر چند تولیدی وابسته به چوب، در کشور وجود دارد؟
محمد درویش، مدیرکل پیشین مشارکت‌های مردمی سازمان حفاظت محیط زیست خواسته که فعالیت فعالان محیط زیست امنیتی نشود و پیشنهاد داده شماره سه رقمی از سوی سازمان جنگلها، تعریف شود و از مردم خواسته شود در صورت مشاهده قاچاق چوب گزارش دهند و علاوه بر آن به آن‌ها کد پیگیری داده شود تا ترغیب به ادامه همکاریشان شوند و ببینند که پیگیری شان نتیجه‌ای داشته و نمایشی نیست.
این فعال محیط زیست تصریح کرد: کل پرسنل سازمان جنگلها در سراسر ایران حدود ۱۴ هزار نفر هستند که از این تعداد حدود ۴۰۰۰ نفر جنگلبان و قرقبان در جنگلهای سراسر ایران مامور حفاظت از جنگلها هستند؛ از این تعداد حدود ۶۰ تا ۷۰ درصد در جنگلهای شمال فعالیت می‌کنند که این تعداد کم است و برای حفاظت کفاف نمی‌دهد.
چگونه می‌توانیم نسبت به از دست رفتن درختان هیرکانی خاموش باشیم؟
محمد متینی‌زاده، عضو هیات علمی موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور با طرح این سوال که چگونه می‌توانیم نسبت به از دست رفتن درختان هیرکانی خاموش باشیم؟ تصریح کرد: جنگلبانان و همه آنهایی که در مؤسسات و مراکز پژوهشی، سازمان جنگلها و ادارات منابع طبیعی و دانشگاه‌های مرتبط می‌کوشند برای حفاظت خردمندانه از جنگلها کافی نیستند، ااین جنگلها برای ماندن و بهره‌مند کردن ما و نسل‌های پس از ما از خدمات بی مانندشان، به عزمی بلند، پیگیری مجدانه و خواستن‌های تمام نشدنی از سوی همه مردم ایران نیاز دارند.
وی با تصریح بر اینکه در چند دهه گذشته توسعه جوامع شهری و روستایی، کشاورزی و پدیده ویلانشینی، به کمیت و کیفیت این اکوسیستم به شدت آسیب وارد کرده است، اضافه کرد: اتفاق بسیار ناگوار برای آن، گسسته شدن آن و از دست رفتن یکپارچگی آن است که این خود مخاطرات را برای جنگل و ساکنان سبزش بسیار سرعت می‌بخشد.
این دکتری جنگلداری به معرفی جنگلهای هیرکانی و ارزش آن پرداخت و گفت: جنگلهای ناب هیرکانی از معدود جنگلهای جهان محسوب می‌شوند که از عصر یخبندان و نابودی و انقراض آن دوره نجات می‌یابند یعنی ما در هیرکانی با جنسها و گونه‌هایی روبرو هستیم که قدمتشان بسیار بسیار دیرین (گفته میشود تا ۴۰ میلیون سال) است. ۸۰ گونه درختی (به طور عمده پهن برگ) و ۵۰ گونه درختچه‌ای به صورت طبیعی در این جنگلها یافت میشود؛ در حال حاضر ۱۵۰ گونه بومی درختی و بوته‌ای در جنگل هیرکانی وجود دارد.
خزان درختان جنگلی سال‌هاست که شروع شده و حداقل در چهل سال اخیر سطح جنگلهای هیرکانی از ۳ میلیون و ۶۰۰ هزار هکتار به حدود یک میلیون و ۸۰۰ هزار هکتار یعنی تقریبا به نصف رسیده است.
متینی‌زاده از مشهورترین درختان این جنگل نام برد و افزود: راش، بلوط، توسکا، ممرز، افرا، انجیلی، نارون، زبان گنجشک، گیلاس وحشی، بارانک، سرخدار، نمدار، شمشاد، لرگ، لیلکی، خرمندی، آزاد، انجیر و از درختچه‌هایش به ازگیل، زالزالک، زغال اخته، الوچه وحشی، انار، جل، خاس، کوله خاس، سیب وحشی و... از جمله این نوع درختان هستند که حتی دیدن نامشان سبز، پرهیبت، آرامش بخش و روحنواز است.
جنگلهای هیرکانی که از دوره یخبندان زمین و میلیون‌ها سال قبل جان سالم بدر برده‌اند و به سال ۱۴۰۰ نزدیک شده اند، فکر نمی‌کردند اینگونه در قرن ۲۱، قرن تکنولوژی و فناوری، آگاهانه ریشه به تیشه شان زده شود و اگر زبان داشتند شاید این بیت شعر را می‌خواندند" درخت اگر متحرک شدی ز جای بجای/ نه جور اره کشیدی و نه جفای تبر! "...
عکس‌هایی که مشاهده میکنید به تارگی در مردادماه و در محدوده سری ۶، ۷ و ۱۱ (سطح بیش از ۵۰۰ هکتار از جنگلهای هیرکانی در محدوده چمستان نور) گرفته شده که فعالیت آزادانه قاچاقچیان چوب را نشان می‌دهد.
شده ؟؟؟